Wordt er niet gedacht dat de aarde een grote bolvormige planeet is die draait om zijn eigen as en in een grote baan om de zon. Maar is dit in werkelijkheid ook zo of is de aarde helemaal niet rond. Het antwoord is eigenlijk vrij simpel de aarde is niet rond. Maar hoe komt dat dan? En wat is daarvan de oorzaak? Dat zijn vragen die boven komen drijven als er aan dit onderwerp gedacht wordt.
Newton (1643-1727)
Huygens (1629-1695)
Terugkijkend in de tijd is het al in de 17e eeuw geweest dat er twee natuurkundigen genaamd Huygens en de bekendere Newton waren die zich bezig hebben gehouden met afplatting van de aarde. Deze natuurkundigen hebben hun vermoedens met een berekening onderbouwd. Ze hebben laten zien dat de aarde geen perfect bol was, maar dit konden ze nog niet goed bewijzen. Pas in de 1735 hebben ze het kunnen bewijzen door middel van aardmetingen in Lapland en Peru. Deze metingen hebben aangetoond dat de aarde niet de perfecte bol was. Tot deze metingen is het altijd aangenomen dat de vorm van een bol
Centrifuge effect
Hoe kan het nu dat de aarde niet een perfecte bol is. Waar ligt dat aan? Waar heeft dat mee te maken? Zoals bekend is draait de aarde om zijn as. Dit zorgt ervoor dat er een kracht op de aarde werkt deze kracht heet de centrifugaal kracht. Deze kracht is het grootst op de evenaar en op de polen is de kracht nul. De centrifugale kracht zorgt ervoor dat de aarde in een cirkel om de zon draait, was deze kracht er niet dan zou de aarde in een rechte lijn bewegen. Dus eigenlijk zorgt die kracht ervoor dat we in een baan om de zon draaien. Laten we er voor de duidelijkheid eens een voorbeeld bij pakken om het een beetje te verduidelijken. Op elke wasmachine kan je de was laten centrifugeren. Kijk maar eens op de wasmachine thuis. Als je gebruik maakt van deze functie dan maak je ook gebruik van de centrifugale kracht. Doordat de wastrommel heel snel ronddraait oefenen de was en de trommel kracht op elkaar uit. Deze kracht zorgt ervoor dat het water uit de was wordt geperst. Het water dat dan vrijkomt gaat door de gaatjes in de trommel naar buiten.
Een model waarmee de afplatting van de aarde gedemonstreerd kan worden.
Plastische vervorming
Het binnenste van de aarde is plastisch doordat er krachten op de aarde werken zorgt dit voor plastische vervorming. Plastisch vervorming kan je vergelijken met elastische vervorming. Bij elastische vervorming moet je denken aan een elastiekje dat wordt uitgerekt als je het dan los laat neemt het dezelfde beginvorm weer aan. Als er sprake is van plastische vervorming dan neemt het voorwerp zijn beginvorm niet meer aan. Het filmpje hierboven laat zien hoe dat vervormen van de aarde werkt. Het is op kleine schaal maar je kan het goed zien wat er gebeurt.
Ellipsoide en sferoide
Een ellipsoide
Een sferoide, merk op dat beide afbeeldingen precies even hoog zijn
De aarde lijdt ook aan plastische vervorming, het resultaat hiervan is dat de zeespiegel de vorm van een sferoïde aanneemt. Een sferoïde is een ruimtelijk figuur waarbij twee stralen gelijk zijn, dus niet alle stralen maar twee stralen zijn gelijk. Bij de aarde is dit zo, want uit metingen is gebleken dat de afstand vanuit het middelpunt van de aarde naar de noord- of zuidpool 21,38 kilometer korter is dan de afstand vanuit het middelpunt van de aarde naar de evenaar. Hier zijn dus twee stralen gelijk maar niet alle stralen. Bijvoorbeeld de afstand van het middelpunt van de aarde naar de noordpool is net zo lang als de afstand van het middelpunt van de aarde maar de zuidpool.