Een maand is gebaseerd op de omlooptijd van de maan, dus het klopt dat deze woorden erg op elkaar lijken. Nu zijn er enkele verschillende soorten 'maanden'. Deze maanden hebben verschillende lengtes en worden verschillend gebruikt. Hier zal ik bespreken waar de maand vandaan komt, welke lengtes er zijn en waarvoor ze worden gebruikt.
Om te weten waar de maand vandaan komt moeten we gaan kijken naar het jaar. Wij gebruiken tegenwoordig een zonnejaar (zie artikel over jaar), vroeger gebruikte men een maanjaar. In een zonnejaar hebben wij vastgelegd dat er 12 maanden in een jaar passen. Vroeger verschilde dit wel eens, kijk maar eens:
De maand in verschillende culturen
Zo had elke maand zijn betekenis, als voorbeeld: augustus is een oogstmaand en mei is de bloeimaand. Er zijn veel volken die op hun manier de 'maand' hebben bedacht. Elk in een ander gebied op de aarde, maar ook dat de een delen van de ander overnam. De Egyptische kalender wordt gezien als oudste. Deze werd voor het eerst gebruikt in 2782 voor Christus. Tegenwoordig gebruiken wij in het 'westen' een zonnejaar, met de maandnamen die gekozen zijn door de Romeinen.
Siderische maand
De Siderische maand wordt gemeten aan de hand van de sterren. Een maand is dan pas voorbij als de maan een volledige omloop heeft gehad om de aarde, op basis van vaste sterren.
Om dit in het echt te kunnen zien moet je op een avond naar de heldere hemel kijken. Je ziet de maan staan en je herkent een sterrenpatroon, bijvoorbeeld het sterrenbeeld Leeuw. Dit rekenen we als dag 1. Als je nu een paar dagen later naar de heldere hemel kijkt, dan zie je dat de maan anders staat en dat het sterrenbeeld verschoven is. 26 dagen nadat je voor het eerst gekeken hebt naar de heldere hemel, kijk je weer naar de heldere hemel en zoek je de maan. Opvallend is, dat de maan precies hetzelfde staat ten opzichte van het sterrenbeeld Leeuw; je zou dus kunnen zeggen dat het plaatje aan de hemel precies hetzelfde is als eerder.
Het sterrenbeeld 'Leeuw'
Je ziet hieronder de sterrenhemel met de verschillende patronen, bijvoorbeeld; Leeuw, Kreeft, Walvis en de Eenhoorn. Ook zie je de maan op 15, 16 en 17 maart. Als de maan weer op dezelfde plek staat als op 17 maart, dan is er een siderische maand voorbij.
De positie van de maan ten opzichte van de sterren op verschillende opeenvolgende dagen
Synodische maand
De Synodische maand wordt gemeten aan de hand van maanstanden. Oftewel, het aantal dagen tot de maan weer hetzelfde eruit ziet, bijvoorbeeld van volle maan tot volle maan. De maan staat dan weer in de zelfde richting ten opzichte van de zon, bijvoorbeeld er precies tegenover(volle maan) of 90 graden ernaast (eerste kwartier of laatste kwartier). De Synodische maand is de meest bekende meting van een maand.
De verschillende verschijningsvormen van de maan.
De maan heel precies zo meten is lastig. Je kunt dit namelijk niet heel precies met het blote oog doen. De lengte moet dus berekend worden. De duur van deze maanperiode is ook nog eens elke maand een beetje anders, want de maan draait niet in een cirkelbaan maar in een ellips.
Het ontstaan van de verschillende verschijningsvormen van de maan.
Samenvattend
De siderische en synodische maand.
Bronnen
- Dawyndt, P. (2011, Augustus 3). Universiteit Gent. Opgeroepen op Mei 5, 2013, van Universiteit Gent: http://www.spoj.com/PROG2011/problems/PROG0093/
- Sprangers, R. (2012, Februari 29). Dagelijkse historische achtergronden bij het nieuws. Opgehaald van IsGeschiedenis.nl: http://www.isgeschiedenis.nl/kalenders/egyptische_kalender/
- Afbeelding van de website: http://www.cielen.eu/sterren/sterrenbeelden%20leeuw.htm ~ Sterrenbeeld Leeuw: locatie van de sterren binnen het beeld. Tekening gebaseerd op Johann Bode(Uranographia 1801) en Samuel Leigh (Urania's Mirror 1823) (Uranographia 1801) en Samuel Leigh (Urania's Mirror 1823)
- Afbeelding van de website: http://www.achterhoeksplanetarium.nl/
- Afbeelding van de website: http://www.spoj.com/PROG2011/problems/PROG0093/