Vroeger, toen wetenschappers de lucht bestudeerden zagen ze dat er vijf ‘sterren’ waren die bewogen ten opzichte van de rest. Deze ‘sterren’ noemde ze ‘planeten’ naar het Griekse woord voor dwaler. En ze hielden de bewegingen goed bij in hun bestanden. Hierdoor waren astronomen later in staat om te verklaren waarom de planeten zo bewogen: alle planeten (inclusief de aarde) bewegen in een cirkelbeweging om de zon heen. Later hebben we met behulp van telescopen het bestaan van nog drie planeten ontdekt. Waardoor we in totaal op acht planeten uitkomen: Mercurius, Venus, Aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus. Eerst stond Pluto ook in het rijtje planeten, maar dit bleek later een buitenbeentje.
De planeten worden in twee groepen verdeeld. Planeten zoals de Aarde worden de ‘aardse’ planeten genoemd. Deze zijn klein, voornamelijk van steen en hebben een vast oppervlak. Behalve de aardse planeten zijn er ook de zogenaamde Joviaanse planeten.
De acht planeten van ons zonnestelsel en Pluto (bron: ).
Aardse planeten
De aardse planeten bevinden zich allemaal in het midden van ons zonnestelsel. Het zijn Mercurius, Venus, Aarde en Mars. Mercurius staat het dichtst bij de zon en heeft geen atmosfeer. Daarna komt Venus, deze planeet is ongeveer even groot als de aarde en heeft een atmosfeer die vooral uit CO2 bestaat. De lucht is hier ook 90 keer zo dik als de lucht op aarde. Door de grote hoeveelheid broeikasgassen op deze planeet is de temperatuur daar gemiddeld 426 0C. Dus als je ooit ongelukkig genoeg bent om op Venus te landen, dan stik je, verbrand je en word je samengeperst allemaal op hetzelfde moment! Na Venus komt de Aarde, hier wonen wij zelf. En de vierde planeet is Mars. Mars heeft ook voornamelijk CO2 in de atmosfeer, maar de lucht is daar niet zo dik (de dikte van de lucht is ongeveer een honderdste van de dichtheid van de aardse lucht). Hierdoor is het op Mars een stuk kouder, de temperatuur gaat van -140 0C in de winter tot 21 0C in de zomer. Mars heeft ijs op de Noord- en Zuidpool en sporen van opgedroogde rivieren waardoor wetenschappers denken dat Mars heel vroeger een dichtere atmosfeer zou kunnen hebben gehad met water op de oppervlakte.
De vier aardse planeten: Mercurius, Venus, Aarde en Mars (bron: wikipedia).
Joviaanse planeten
De andere planeten zijn de Joviaanse planeten Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus. Zij hebben allemaal geen vaste oppervlakte. Ze bestaan uit grote hoeveelheden gassen en worden ook wel gasreuzen genoemd (de Aarde past 11 keer om Jupiter heen). Als we naar deze planeten kijken zien we alleen een dik wolkendek dat beweegt in ingewikkelde windpatronen en stormen. Behalve bij Uranus, waar we alleen maar een vlekkeloze wolkendeken zien. Waarschijnlijk komt dat, omdat de kern van Uranus veel kouder is dan de andere Joviaanse planeten. Hoe dieper je in deze planeten kijkt, hoe dikker en dikker de gassen worden. Tot ze dichter bij de kern uiteindelijk vloeibaar zijn geworden en in het midden van deze planeten een stenen kern ter grootte van de aarde hebben. In tegenstelling tot de aardse planeten worden de Joviaanse planeten omringd door grote hoeveelheden ijzige deeltjes. Dit is het mooist te zien bij Saturnus, waar de miljarden kleine deeltjes een aantal ringen om de evenaar van de planeet hebben gevormd. Bij de andere planeten zie je de ringen minder goed omdat ze dunner zijn en dus minder goed zichtbaar. De Joviaanse planeten hebben meerdere manen. Een aantal van die manen, bijvoorbeeld Ganymede en Callisto bij Jupiter en Titan bij Saturnus zijn net zo groot of groter dan de planeet Mercurius!
Pluto
De kleine Pluto valt buiten zowel de aardse als de joviaanse indeling. Net als de aardse planeten is Pluto klein, zo klein zelfs dat hij maar 2/3 keer de grootte van de maan heeft. Pluto bestaat uit steen en ijs en heeft een relatief kleine dichtheid, net als de Joviaanse planeten. Maar het is geen gasreus, ook al zit hij wel in het buitenste deel van het zonnestelsel. In 2006 besloot de internationale Astronomische Unie dat het ijskoude buitenbeentje Pluto niet meer in het rijtje planeten thuishoorde. Pluto is nu officieel een dwergplaneet en wordt ook wel een ijsdwerg genoemd.
Het buitenbeentje in ons zonnestelsel, de dwergplaneet Pluto (bron: )