Kromme waterstraal

• Waterkraan
• Iets van plastic, bijvoorbeeld een ballon, een PVC-buis, een kam of een plastic mapje.
• Stof, bijvoorbeeld een handoek of een trui.

In dit proefje gebruiken we een opgeblazen ballon, maar het werkt bijvoorbeeld ook met een plastic kam die je door je haar haalt.

1. Draai de kraan voorzichtig open zodat er een dun straaltje water uitkomt.
2. Wrijf nu met de ballon een paar keer over stof heen, bijvoorbeeld een handdoek of je trui.
3. Als je met de ballon in de buurt van de waterstraal komt zal deze aangetrokken worden en afbuigen!

Fig. 1: Een ballon trekt een waterstraal aan.

Verklaring

Wanneer je met een ballon over je trui wrijft, springen er ‘elektronen’ over van de trui naar de ballon. Omdat plastic niet goed geleidt blijven de elektronen op de ballon zitten; de ballon is nu ‘statisch geladen’. In het artikel over elektrische lading wordt uitgelegd hoe dit werkt. Bekijk dit artikel om te zien hoe je een apparaatje kan maken om de statische lading te meten.

Fig. 2: Een watermolecuul is aan een kant positief en aan de andere kant negatief.

De moleculen hebben evenveel negatieve als positieve lading. De meeste moleculen zijn daarom neutraal: de positieve en negatieve lading compenseren elkaar precies. Watermoleculen (kijk hier om zelf te meten hoe groot deze zijn!) hebben iets bijzonders. De positieve lading zit aan een kant en de negatieve aan de andere kant van het molecuul. Hierdoor heeft het molecuul een positieve en een negatieve kant. Dit noem je een dipoolmolecuul. Wanneer je nu de negatief geladen ballon in de buurt brengt, draaien de watermoleculen met de positieve kant naar de ballon toe. Dit komt omdat positief (+) en negatief (-) elkaar aantrekken. Nu zit de positieve lading in het water dichter bij de ballon en ontstaat er een aantrekkingskracht tussen de ballon en de waterstraal!