Bedek één oog met de hand en kijk met je andere oog strak naar het middelpunt van het middelste cirkeltje van de figuur hieronder. Je zult geen moeite hebben om de opening te zien aan de bovenkant van dit cirkeltje. Maar zie je nu ook waar de opening zit in het 1e , 2e , 3e en 4e cirkeltje (gerekend vanaf de middelste)?
Hier kun je lezen hoe dat komt
Waarschijnlijk kun je vanaf het 2e cirkeltje al niet meer zeggen waar precies de opening zit. Dit heeft te maken met de verdeling van de lichtgevoelige cellen ten opzichte van de gele vlek in het midden van het netvlies. Deze cellen zetten licht om in elektrische signalen. Die signalen worden via de oogzenuw doorgegeven aan de hersenen. Er zijn twee soorten lichtgevoelige cellen: kegeltjes (5 %) en staafjes (95 %), zo genoemd naar hun vorm. Staafjes zijn veel lichtgevoeliger dan kegeltjes, maar met kegeltjes kun je kleuren zien en met staafjes niet. Dus ’s nachts kijk je vooral met de staafjes en zie je alles zwart-wit, overdag met de kegeltjes en kun je kleuren onderscheiden. Verder zijn er nog twee verschillen die voor dit proefje belangrijk zijn:
1. In de gele vlek zitten uitsluitend kegeltjes, heel dicht op elkaar. De staafjes zijn over de rest van het netvlies verdeeld, steeds minder gerekend vanuit de gele vlek.
2. Staafjes zijn groepsgewijs (50 tot 100) verbonden met de oogzenuw, terwijl elk kegeltje een aparte verbinding daarmee heeft.
Lichtbeelden worden in de gele vlek dus waargenomen door kegeltjes en daarbuiten door staafjes. Door de manier waarop de staafjes verdeeld zijn over het netvlies zie je steeds minder details in de beelden die verder van de gele vlek gevormd worden. Verder zorgt de één-op-één-verbinding van de kegeltjes met de oogzenuw en de grote concentratie in de gele vlek ervoor dat je extra veel details ziet in beelden die in de gele vlek gevormd worden.
In de tekening hieronder zie je waar de lichtbeelden van de verschillende cirkeltjes op het netvlies gevormd worden en begrijp je waarom je links en rechts van het midden steeds minder details ziet.
