Je hebt vast wel eens gezien dat de ene stof op de andere drijft. Kijk maar eens als je bijvoorbeeld melk en olijfolie met elkaar wilt mengen. De olijfolie komt dan boven drijven. Dit komt doordat de dichtheden van deze stoffen verschillen. In dit proefje maak je een vloeistoftoren met vier lagen.
Wat heb je nodig?
- Glas of glazen beker/potje
- Water
- Stroop
- Slaolie, zonnebloemolie of olijfolie
- Ethanol
- Kleine stukjes van: kunststof roerstaafje en stukje hout (sate prikker), of
- stukje gum en/of stukje mdf, stukje paperclip, of
- steentje of metaal, of
- stukje kunststof van lego, playmobil etc.
Wat moet je doen?
- Schenk een laag stroop in het glas, ongeveer 1,5 cm dik.
- Schenk daar boven op voorzichtig een laag water, ook weer 1,5 cm dik.
- Daar boven op een laag olie van 1,5 cm (let op: weer rustig schenken).
- Daar boven op een laag ethanol van 1,5 cm.
Ethanol is licht ontvlambaar, houdt het dus uit de buurt van ontstekingsbronnen. Ethanol niet drinken of proeven (Ethanol is giftig).
Figuur 1: Zo ziet een aantal van deze laagjes er uit (in dit geval is het water rood gemaakt met behulp van een kleurstof).
Je ziet nu vier lagen, dat is op zich ook al een mooi gezicht. Nu ga je er wat materialen aan toevoegen.
- Laat verschillende voorwerpen voorzichtig los vlak boven de vloeistof.
- Op welke niveaus blijven de verschillende materialen drijven?
Figuur 2: De hele proef weergegeven in de vorm van een beeldverhaal.Bron: www.exactwatjezoekt.nl
Meer weten?
Hoe komt het dat de voorwerpen op verschillende lagen blijven drijven? Dat heeft te maken met de dichtheid van de vloeistof en de dichtheid van de voorwerpen. Probeer op internet (of in BINAS) uit te zoeken wat de dichtheid is van de verschillende voorwerpen en van de gebruikte vloeistoffen. Zijn er nog meer factoren die een rol spelen? (Bijv. luchtbelletjes onder de voorwerpen).
In dit Engelstalige filmpje wordt deze proef gedemonstreerd.
Meer doen?
In plaats van ethanol kun je ook spiritus gebruiken en aan het water een kleurtje geven: zo zie je een duidelijker verschil tussen de lagen. Je kunt het proefje ook nog uitbreiden met verschillende concentraties suikerwater met verschillende kleurtjes. Hoeveel lagen kun jij maken?
Sport, spel of ontspanning?
Kun je verschillende materialen vinden zodat op elk niveau iets blijft drijven? En kun je ook kleine voorwerpen vinden die blijven zweven, of eerst blijven drijven en pas na een tijdje zinken?