Zwarte gaten

Wat zijn het?

Fig. 1: Een groot zwart gat trekt materiaal van een ster naarbinnen.

Zwarte gaten zijn de overblijfselen van dode sterren. Maar geen gewone sterren, zoals onze Zon. Alleen sterren die ruim 100 keer zo zwaar zijn als onze zon worden een zwart gat. Hun leven eindigt in een gigantische explosie. Hierbij gooit de ster zijn buitenste schil van zich af. De binnenkant wordt door de zwaartekracht samengeperst. Op een gegeven moment is hij zo klein, dat hij geen lengte, breedte of hoogte meer heeft. Maar zwaar is hij nog wel!. Stel je eens voor: een puntje kleiner dan de kleinste zandkorrel die meer dan 30 keer zoveel weegt als de zon!Voor extra informatie over hoe zwarte gaten ontstaan zie deze dit artikel.

Fig. 2: Sterevolutie kort samengevat: 1) Een ster ontstaat uit een gaswolk; 2) de ster gaat stralen; 3) de ster zwelt op; 4) de ster ontploft als supernova; 5) de ster wordt een zwart gat.

Zijn ze gevaarlijk?

Wie te dicht in de buurt komt van een zwart gat heeft een probleem. De zwaartekracht wordt zo sterk dat je met enorme snelheid naar het gat toe wordt getrokken. Naarmate je dichterbij komt wordt de zwaartekracht heel snel steeds sterker. De zwaartekracht die op je voeten werkt is al vele malen groter dan die op je hoofd. Hierdoor wordt je uitgerekt als kauwgom.

Fig. 3: Als je in een zwart gat zou vallen, dan zou je worden uitgerekt als een stukje kouwgom.

Gelukkig neemt de zwaartekracht van een zwart gat ook heel snel af naarmate je verder van het gat vandaan komt. Sterren die er ver uit de buurt staan hebben er totaal geen last van. Voor zover wij weten is er geen zwart gat bij onze Zon in de buurt. We hoeven dus niet bang te zijn dat we op een dag nietsvermoedend opgeslokt worden.

Dus waarom is een zwart gat nou zwart? De zwaartekracht is zo sterk dat zelfs licht niet meer kan ontsnappen! Het licht buigt af en komt in het gat terecht. Onze ogen kunnen alleen dingen zien die licht uitzenden. Iets dat geen licht uitzendt zien wij als 'zwart'.