Navigeren is het plannen en volgen van een route naar een bepaalde bestemming. Het komt van de Latijnse woorden ‘navis’ en ‘agere’, die schip en bewegen betekenen. Mensen navigeren met een plattegrond, bewegwijzering, een kompas of met een navigatiesysteem. Maar ook door middel van herkenningspunten. Denk maar aan hoe je elke dag naar school fietst. Dan weet je dat je bijvoorbeeld na de kerk rechtsaf moet of bij de supermarkt links.
Vroeger
Vroeger, op zee, werd er vooral gebruik gemaakt van natuurlijke navigatiemiddelen. Eerst bleven de schepen dicht bij de wal en gebruikten ze herkenningspunten op het land om te bepalen waar ze waren. Later werd ook de Poolster gebruikt, die altijd in het Noorden staat.Het kompas is gebaseerd op het aardmagnetisch veld. Veel later werden er instrumenten uitgevonden gebaseerd op radiogolven, radar en satellieten.
Met een kaart in de hand, ..... Foto: Marieke de Boer
GPS
GPS (Global Postioning System) werd in 1967 in gebruik genomen en is gebaseerd op 24 satellieten die allen in een baan om de Aarde draaien. Met een GPS ontvanger krijg je signalen van die satellieten, waarvan je er op elke plaats op de Aarde minstens vier kunt waarnemen. Omdat bekend is waar de satellieten zich precies bevinden, kan de ontvanger uitrekenen waar jij bent. Veel autonavigatiesystemen zijn uitgerust met een GPS.
GPS-satelliet, bron: wikipedia.
Hoe werkt GPS?
Dieren
Dieren hebben natuurlijk geen navigatiesystemen of landkaarten, maar navigeren wel net als wij door middel van herkenningspunten in het landschap, zoals een rivier of bergen. Ook gebruiken ze de stand van de zon. Als het donker is, wordt dat een beetje lastig. Dan gebruiken sommige dieren de stand van de sterren.
Er zijn ook dieren die heel goed kunnen ruiken en zo de weg vinden. Denk maar aan de uitdrukking ‘het neusje van de zalm’. Een zalm wordt geboren in de rivier, gaat vervolgens naar de zee en keert terug naar de rivier om zich daar weer voort te planten. Om zijn weg terug te vinden gebruikt hij onder andere geur.
Vleermuizen hebben wel een heel bijzondere manier van navigeren. Ze doen dat door middel van echo. Ze produceren een heel hoog geluid, dat door objecten wordt teruggekaatst. Aan dat teruggekaatste geluid horen ze hoe ver de objecten van hen vandaan zijn. Ook horen ze zo waar insecten, waar ze op jagen, zich bevinden.
Vleermuis, bron: wikipedia.