Je hebt het vast wel eens gehad: te lang in de zon gelegen en een paar dagen later heb je overal losse stukken verbrande huid. Voor sommige dieren is het heel normaal, zij moeten zelfs vervellen. Maar waarom?
Wat is de huid?
De huid is het grootste orgaan van elk organisme, bij mensen kan die wel 2m2 groot zijn en meer dan 15 kilo wegen! De huid is vooral belangrijk om te zorgen dat jouw lichaam goed op temperatuur blijft én als bescherming tegen allerlei ziekteverwekkers. De huid bestaat uit heel veel laagjes cellen over elkaar. Al die laagjes zorgen dat de huid ondoordringbaar en waterdicht is.
Wat is vervellen?
Met vervellen bedoelen we het afwerpen van de oude huid. Bij sommige dieren is dat heel duidelijk, bijvoorbeeld bij een slang die in één keer zijn hele huid loslaat. Vooral bij reptielen en geleedpotigen (zoals insecten en krabben) is het vervellen heel belangrijk. Deze dieren móeten vervellen om te kunnen groeien.
Foto: Hilmar Derksen.
Waarom vervellen dieren?
Reptielen zijn één van de oudste diergroepen op aarde, ze bestonden al lang voordat mensen op aarde rondliepen. Het zijn heel succesvolle dieren en dat komt grotendeels door hun huid. Want bij veel reptielen is die bedekt met een dikke laag schubben, kijk maar naar slangen, krokodillen en hagedissen! Er is alleen één probleem, deze huid groeit niet mee. De harde schubben zijn gemaakt van een speciaal stofje: keratine. Dat is een heel sterk eiwit en daarom heel geschikt om schubben van te maken. Hetzelfde stofje zit zelfs in jouw haar en in jouw nagels! Maar keratine is dus wél sterk, maar niet rekbaar. Dat betekent dat reptielen gevangen zitten in hun eigen huid, het is alsof je je hele leven in dezelfde babykleren zou moeten lopen. Daarom verwisselen reptielen deze huid om te blijven groeien. Hoe het precies werkt kun je zien in deze video:
Waarom vervellen mensen niet (echt)?
De huid van mensen is niet zo hard als die van reptielen of insecten. Wij hebben geen schubben en ook geen harde schild. De cellen in onze huid bevatten veel minder keratine en daardoor blijft onze huid goed rekbaar. Onze huid groeit en rekt dus gewoon mee. Maar wanneer je te lang in de zon blijft liggen, dan droogt de huid uit en sterven er cellen af. Deze cellen laten dan een paar dagen later los, waardoor je huidschilfers krijgt. Oppassen dus!